Rapora göre Haziran’dan Temmuz’a Türkiye genelindeki cari konut fiyatı artış oranı enflasyon oranından daha düşük olduğu için hem ülke genelindeki hem de üç büyükşehirdeki reel satış fiyatı düşüktür. Reel fiyatlardaki yıllık düşüş oranı ülke genelinde yüzde -21,1’e, İstanbul’da yüzde -22,7’ye, İzmir’de yüzde -18,4’e, Ankara’da ise yüzde -19,1’e kadar gerilemiştir. Reel fiyatlarla kira ortalaması ise geçen yılın aynı ayına göre İstanbul’da yüzde 10,5, Ankara’da yüzde 1,6, İzmir’de ise yüzde 0,5 daha düşüktür.
Reel konut fiyatında düşüş
2020 Mayıs’tan itibaren sürekli artan ülke genelindeki reel konut fiyat endeksinin 2023 Temmuz’dan bu yana gösterdiği düşüş 2024 Temmuz’da da devam etmiştir (Şekil 1). Reel konut fiyat endeksi Temmuz ayında Haziran’a kıyasla 4,3 puanlık bir azalışla 161,9 olmuştur. Haziran’dan Temmuz’a enflasyon oranı cari konut fiyat artış oranından daha yüksek bir düzeyde gerçekleşmiştir (sırasıyla yüzde 3,2 ve yüzde 0,6). Son bir yıldır cari konut fiyatları sistematik olarak enflasyonun altında kaldığından reel fiyatlar azalmaktadır.
Üç büyük ilde reel satış fiyat endeksinde düşüş
Son bir yılda düşüşte olan konut reel satış fiyat endeksi Haziran’daki durağanlıktan sonra Temmuz ayında da düşüşünü sürdürmüştür (Şekil 2). Haziran’dan Temmuz’a reel konut fiyat endeksi İstanbul’da 5,1 puan, Ankara’da 3,8 puan, İzmir’de ise 2,7 puan azalmıştır. Temmuzda reel konut fiyat endeksi İstanbul’da 157,3, Ankara’da 181,9, İzmir’de ise 171,8 olmuştur.
Reel fiyatlarda yıllık değişim negatifte devam ediyor
Ağustos 2022’de yüzde 65,8’e ulaşan yıllık reel fiyat artışı Eylül 2022’den itibaren hızla inişe geçmiştir. Büyük depremin etkisiyle Nisan 2023’te geçici olarak yükselen yıllık reel fiyat artışı Mayıs’tan itibaren yeniden azalmaya başlamış, bu yılın başından itibaren de reel fiyat mutlak olarak azalmaya başlamıştır. Temmuz 2024’te yıllık fiyat değişimi oranı Haziran 2024’e kıyasla 1,3 puan artmış ancak yüzde -21,1 ile negatif değerlerde seyrini sürdürmüştür.
Cari fiyatlarda artış yavaşlıyor
Yıllık konut fiyatı değişimi Türkiye genelinde Ağustos 2022’de yüzde 198,7 artışla zirve yapmıştır. Konut fiyatları izleyen aylarda enflasyon nedeniyle artmaya devam etse de artış temposunda bir yavaşlama ortaya çıkmıştır. Ülke genelinde ortalama konutun cari fiyatla yıllık artış oranı Temmuz 2024 itibariyle yüzde 27,6’dır.
Reel kirada yıllık değişim negatif alanda
Türkiye genelinde enflasyondan arındırılmış reel kirada yıllık değişim oranları uzun süredir azalmaktadır. Geçen yılın Mayıs ayından Haziran ayına istisnai artış hariç, ortalama reel kirada yıllık değişim oranı Şubat 2023’te yüzde 86,6 ile zirve yaptıktan sonra inişe geçmiştir. Şubat 2024 itibariyle yerini negatif artışlara bırakan yıllık reel kira fiyatları değişimi Temmuz’da yüzde – 9,8 oldu. Reel kiralar geçen yılın aynı ayına göre de ortalamada yüzde 9,8 düşüktür.
